Putin’in Ukrayna topraklarında başlattığı askeri harekatın piyasalarda yarattığı büyük şok işgalin 2. gününde de devam ediyor. Borsalarda düşüş yaşanırken, değerli metaller, altın, petrol ve doğalgaz tahvil fiyatları yükseldi. Tarım emtiaları yeniden zirvelerde değerlenirken, Chicago borsasında buğday 2008’den bu yana en yüksek seviyesinde.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rus ordusunu Ukrayna’ya soktu, piyasalar sallandı. Rusya’nın Ukrayna topraklarında başlattığı askeri hareket piyasalarda şok etkisi yarattı. Çatışmaların yoğun olarak devam ettiği bölge Donbass’ta işgalin ikinci gününde çatışmalar yoğun bir şekilde devam derken, Başkent Kiev’de de patlamalar meydana geliyor.
Rusya tarafından, Ukrayna topraklarında dört bir tarafından başlatılan askeri operasyonlarla küresel pay sert satıcılı seyrederken, altın, petrol ve tahvil fiyatları yükseldi. Askeri operasyon, bütün varlık fiyatlarında oynaklığı artırırken, küresel pay piyasalarında düşüşler ivme kazandı.
KÜRESEL BUĞDAY FİYATLARI YÜZDE 6 YÜKSELDİ
Rusya’nın işgali şimdiden tarım sektöründe sıkıntılara yol açtı. Küresel buğday dün yüzde 6 yükseldi. Buğdayın Chicago borsasında işlem gören vadeli kontratları, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinin ardından Karadeniz bölgesinden yapılan hububat ihracatında aksama yaşanacağı endişeleriyle yaklaşık 14 yılın en yüksek seviyesini gördü. Mısır sekiz ayın zirvesine yükselirken, soya fasulyesi fiyatları ise toparlandı.
Chicago borsasında en yüksek işlem hacmine sahip olan buğdayın Mayıs teslimatlı vadeli kontratları seansın ilk işlemlerinde 9.60 dolar/bushel yani 352.7 dolar/ton ile Haziran 2008’den bu yana görülen en yüksek seviyeye yükselmesinin ardından %0.9 artışla 9.43 dolar/bushel yani 346.5 dolar/ton seviyesinde işlem gördü.
Chicago borsasında işlem gören mısır vadeli kontratları yüzde 1.6 artışla 7.01 dolar/bushel, yani 276.0 dolar/ton seviyesine yükseldi. Soya fasulyesi yüzde 0.9 artışla 16.68 dolar/bushel yani 612.9 dolar/ton seviyesine çıktı. Soya fasulyesi dün Eylül 2012’den bu yana görülen en yüksek seviyeyi gördükten sonra ekside kapanmıştı.
Afrika ve Orta Doğu’dan birçok ülkenin Rusya ve Ukrayna’dan gıda ithal ettiğini belirten analistler krizin derinleşmesinin gıda maddelerine erişimi zora sokabileceğini dile getirdi. Analistler, mevcut durumda Ukrayna’nın tahıl üretmesinin zor göründüğünü, bunun aynı zamanda fiyatların da çok artacağı anlamına geldiğini ve bazı ülkelerin ekmeğe ulaşımına engel olabileceğini kaydetti.
TARIM BAKANLIĞI: ÜLKEMİZ GIDA ARZINDA BİR SIKINTI ÖNGÖRÜLMEMEKTEDİR
Tarım ve Orman Bakanlığınca, Rusya ve Ukrayna arasındaki gelişmelerin uluslararası hububat ve gıda piyasaları üzerindeki muhtemel etkilerinin yakından takip edildiği belirtilerek “2022 yılı hububat üretimine yönelik olumlu beklentilerle birlikte ülkemiz gıda arzında bir sıkıntı öngörülmemektedir.” ifadesi kullanıldı. Bakanlıktan yapılan açıklamada, bağlı ve ilgili kuruluşlarla uluslararası gelişmelerin yakından takip edildiği ve gerekli tedbirlerin alındığı bildirildi.
Son günlerde, söz konusu gelişmelerin, buğday başta olmak üzere ülkenin gıda tedarikinde sıkıntılara yol açacağı yönünde değerlendirmelerin yapıldığına işaret edilen açıklamada, “Başta Rusya ve Ukrayna olmak üzere Karadeniz havzasında bulunan ülkeler, dünya hububat ticaretinde önemli konumda bulunmakta olup ülkemize sağladığı lojistik avantaj nedeniyle de bu bölgeyle olan ticaret hacmi günden güne artış göstermiştir.” denildi.
Açıklamada, Bakanlıkça yapılan değerlendirme neticesinde, gerek Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) gerek lisanslı depolar dahil özel sektörün mevcut stokları dikkate alındığında başta buğday olmak üzere hububat ve diğer ham maddelerde yeni hasat dönemine kadar arz yönüyle bir eksikliğin olmayacağının öngörüldüğü vurgulandı. Türkiye’nin hububat tedarikinde başka ihracatçı ülke ve menşelerin olduğunun altı çizilen açıklamada şunlar kaydedildi:
“Her ne kadar Rusya ve Ukrayna ülkemizin hububat tedarikinde son yıllarda ağırlık kazanmış olsa da uluslararası hububat ticaretinde diğer ihracatçı ülke ve menşelerden de hububat arzı imkanları mevcuttur. Bunun yanı sıra TMO tarafından yürütülen un ve yem regülasyonu çalışmaları devam etmektedir. Sonuç olarak 2022 yılı hububat üretimine yönelik olumlu beklentilerle birlikte ülkemiz gıda arzında bir sıkıntı öngörülmemektedir. Tarım ve Orman Bakanlığının bu konuda her türlü hazırlığı mevcut olup ülkemiz gıda piyasalarında sağlanmış olan istikrarın korunmasına yönelik gerekli tedbirler alınmaya devam edilecektir.”
Öte yandan, Uluslararası Un Sanayicileri ve Hububatçılar Birliği Avrasya Başkanı Eren Günhan Ulusoy yaptığı yazılı açıklamada, yeni buğday hasadının mayısta başlayacağını ve bu sürece kadar Toprak Mahsulleri Ofisinin depolarında yeterli miktarda buğday, sanayicilerde de un bulunduğunu belirtti.
Ulusoy, “Küresel anlamda tedirginlik için şu aşamada daha erken ve dünya, sıkıntı çekmeden yılı rahatlıkla atlatabilir. Tahıl kıtlığı ve stokçuluğun söz konusu olduğunu söylemek mümkün değildir. Türkiye, bu iki ülkeden ithal ettiği buğdayı yakın Asya pazarından karşılayabilir.” dedi.