ANKARA – Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 10-13 Nisan tarihleri arasında Türkiye genelinde etkili olan zirai don afetinin 65 ilde tarımsal üretimi olumsuz etkilediğini belirterek, çiftçilerin zararlarının karşılanması amacıyla özel bir destek fonu oluşturulması çağrısında bulundu. Bayraktar, yaşanan don olayını “son yılların en büyük doğal afetlerinden biri” olarak tanımladı.
“TARIMSAL ÜRETİME DARBE VURDU”
Şubat ayından bu yana üçüncü büyük don felaketinin yaşandığını kaydeden Bayraktar, bu son olayın ülke genelinde ciddi tarımsal kayıplara yol açtığını vurguladı.
Şubat ayında Adana, Mersin ve Hatay’da meyve bahçeleri zarar görürken; martta Manisa ve Ege Bölgesi’nde üzüm bağları donla karşı karşıya kaldı. Nisan ayında ise neredeyse tüm yurtta yaşanan don, birçok ürün grubunu etkiledi.
Bayraktar, yaşanan afetin sadece üreticileri değil, tüketicileri de doğrudan etkileyeceğini belirtti.
ZARARLARIN COĞRAFİ DAĞILIMI
TZOB verilerine göre dondan etkilenen başlıca ürünler ve bölgeler şöyle sıralandı:
- Malatya & Kahramanmaraş: Kayısı, ceviz, kiraz, üzüm, elma
- Karadeniz Bölgesi: Fındık, çay, kivi, hurma
- Ege Bölgesi: Üzüm, zeytin, incir, ceviz, elma, kiraz, ayva
- Marmara Bölgesi: Şeftali, armut, ahududu, zeytin, erik
- Güneydoğu Anadolu: Antep fıstığı, badem, nar, dut
- İç Anadolu: Elma, armut, üzüm, ceviz
- Akdeniz: Karpuz, patates, narenciye ve sebzeler
Bazı ürünlerde zararın yüzde 100’e ulaştığını ifade eden Bayraktar, hasar tespit çalışmalarının tamamlanmasının ardından net rakamların ortaya çıkacağını kaydetti.
“İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ FELAKETLERİ ARTIRIYOR”
Bayraktar, 2014 yılında 500 olan doğal afet sayısının 2024’te 1257’ye çıktığını belirterek, sadece sıklıkta değil, şiddette de artış olduğunu söyledi.
“Yaşadığımız don afeti 4 gün sürdü, bazı bölgelerde risk hâlâ devam ediyor” diyen Bayraktar, çiftçilerin zaten borçla başladıkları sezonda bu afetle büyük bir yük altına girdiklerini ifade etti.
FON, BORÇ ERTELEME VE NAKİT DESTEK TALEBİ
TZOB Başkanı, tarımsal üretimin sürdürülebilirliği ve kırsaldan göçün önlenmesi için aşağıdaki adımların atılmasını talep etti:
- Don afetinden etkilenen çiftçiler için özel bir zarar destek fonu oluşturulması
- Nakit yardımı ve girdi desteği sağlanması
- Borçların faizsiz ertelenmesi
- Bankalar ve Tarım Kredi Kooperatifleri nezdinde yeni kredi olanakları sunulması
- Ayrıca Tarım ve Orman Bakanlığı’nın üretici maliyetleriyle ilgili yeni bir çalışma başlatmasını olumlu karşıladıklarını bildirdi.
“ZİRAAT ODALARI SAHADA”
Ziraat Odalarının tüm Türkiye’de hasar tespit çalışmalarına katıldığını belirten Bayraktar, TARSİM sigortasına dikkat çekti.
Ne var ki çiftçilerin önemli bir bölümünün hâlâ sigorta kapsamında olmadığını hatırlatan Bayraktar, “Sigorta dışı kalan çiftçilerin zararları da karşılanmalı” dedi.
Sigorta yaptıran üreticilerin ise hem kapsam hem de hasar tespiti aşamasında çeşitli sıkıntılar yaşadığını belirten Bayraktar, üreticinin zararlarının adil biçimde hesaplanması gerektiğini vurguladı.
“TÜRK ÇİFTÇİSİ DİRENİYOR”
TZOB Başkanı, “Türk çiftçisi yapısal sorunlara rağmen üretmeye devam ediyor” diyerek sözlerini şöyle tamamladı:
“Ne kadar önlem alınırsa alınsın, bazı doğal afetler karşısında yetersiz kalınabiliyor. Ancak çiftçimiz toprağını terk etmiyor. Bu nedenle hep birlikte üreticimizin emeğinin arkasında durmalı, bu afeti birlikte aşmalıyız. Tüm üreticilerimize geçmiş olsun.”