FAO, Gıda Fiyat Endeksi Mart ayında önemli bir sıçrama kaydetti. Endeks, Mart’ta yıllık yüzde 33,6 ile tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Savaş, buğday, mısır ve bitkisel yağlar için uluslararası fiyatlarda büyük artışlara neden oluyor.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) bildirdiğine göre, Karadeniz bölgesindeki savaş temel tahıllar ve bitkisel yağlar piyasalarında şoklar yaratırken, dünya gıda emtia fiyatları Mart ayında şimdiye kadarki en yüksek seviyelerine ulaşmak için önemli bir sıçrama yaptı.
FAO Gıda Fiyat Endeksi, kurulduğu 1990 yılından bu yana en yüksek seviyesine ulaştığı Şubat ayına göre yüzde 12,6 artarak Mart ayında ortalama 159,3 puana ulaştı. Endeks, yaygın olarak ticareti yapılan gıda ürünlerinden oluşan bir sepetin uluslararası fiyatlarındaki aylık değişiklikleri takip ediyor. Endeksin son seviyesi Mart 2021’den yüzde 33,6 daha yüksekti.
FAO Tahıl Fiyat Endeksi, büyük ölçüde Ukrayna’daki savaşın bir sonucu olarak buğday ve tüm kaba tahıl fiyatlarındaki büyük artışların etkisiyle Mart ayında Şubat ayına göre yüzde 17,1 daha yüksekti. Rusya Federasyonu ve Ukrayna, son üç yılda küresel buğday ve mısır ihracatının sırasıyla yüzde 30’unu ve yüzde 20’sini oluşturdu. Dünya buğday fiyatları, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki mahsul koşullarına ilişkin endişelerin etkisiyle ay boyunca yüzde 19,7 arttı. Mısır fiyatları ise bir önceki aya göre yüzde 19,1 artarak arpa ve sorgum fiyatlarıyla birlikte rekor seviyeye ulaştı. Çeşitli kökenler ve nitelikler arasındaki zıt eğilimler, FAO’nun Pirinç Fiyat Endeksi’nin Mart değerini Şubat ayına göre çok az değiştirdi ve bu nedenle hala bir önceki yılın seviyesinin yüzde 10 altında kaldı.
FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, Ukrayna’nın dünyanın önde gelen ihracatçısı olduğu ayçiçeği tohumu yağı fiyatlarındaki artış nedeniyle yüzde 23,2 arttı. Palm, soya ve kolza tohumu yağı fiyatları da yükselen ayçiçeği tohumu yağı fiyatları ve artan ham petrol fiyatları nedeniyle belirgin şekilde yükselirken, soya yağı fiyatları Güney Amerika’nın ihracatının azalmasına ilişkin endişelerle daha da desteklendi.
FAO Şeker Fiyat Endeksi Şubat ayına göre yüzde 6,7 artarak, son düşüşleri tersine çevirerek Mart 2021’dekinden yüzde 20’den daha yüksek bir seviyeye ulaştı. Yüksek ham petrol fiyatları, Brezilya Reali’nin kur değerlenmesiyle birlikte itici bir faktör oldu ve olumlu üretim beklentileri Hindistan’da daha büyük aylık fiyat artışlarını engelledi.
FAO Et Fiyat Endeksi Mart ayında yüzde 4,8 artarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Uluslararası kümes hayvanı fiyatları da kuş gribi salgınlarının ardından önde gelen ihracatçı ülkelerden gelen arzın azalmasıyla adım adım yükseldi.
FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, özellikle Asya pazarlarından yakın ve uzun vadeli teslimatlar için ithalat talebindeki artışın ortasında tereyağı ve süt tozu fiyatlarının keskin bir şekilde artmasıyla birlikte yüzde 2,6 arttı ve Mart 2021’dekine göre yüzde 23,6 daha yüksek oldu.
2022 KÜRESEL BUĞDAY ÜRETİMİ DÜŞECEK
FAO ayrıca , 2022’de 784 milyon tonluk küresel buğday üretimi için 2021’den yüzde 1,1’lik bir artış tahminini içeren yeni Hububat Arz ve Talep Özeti’ni yayınladı.
Özellikle kış buğdayı, doğrudan tahribat, kısıtlı erişim veya mahsulleri hasat etmek için kaynak eksikliği nedeniyle hasat edilemeyebilir, Rusya’dan devam eden elverişli hava koşullarının yanı sıra Çin, Avrupa Birliği, Hindistan ve Kuzey’deki olası üretim eğilimlerine ilişkin raporlar Amerika ve diğer yerler. Arjantin, Brezilya ve Güney Afrika’da kaba tahıl üretimi beklentileri olumlu olmaya devam ediyor.
2021 hasat yılını tamamlayan FAO’nun tahmini, dünya çapında 2 799 milyon ton tahıl üretimine işaret ediyor, 2020’ye göre biraz arttı ve pirinç üretimi tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 520,3 milyon tona ulaştı (öğütülmüş eşdeğerde).
2021/22’de küresel tahıl kullanımının pirinç için rekor bir seviye de dahil olmak üzere 2 789 milyon ton olacağı tahmin ediliyor ve mısır ve buğday için de artış bekleniyor.
2022’de sona erecek küresel tahıl stoklarının, büyük ölçüde Rusya ve Ukrayna‘daki yüksek buğday ve mısır stokları nedeniyle, beklenen düşük ihracat nedeniyle açılış seviyelerinden yüzde 2,4 artması bekleniyor. FAO’ya göre, küresel tahıl stokları/kullanım oranının 2021/22’de bir önceki yılın sadece marjinal bir şekilde altında ve “hala nispeten rahat bir arz seviyesine işaret ederek” yüzde 29,7 olacağı tahmin ediliyor.
FAO, mevcut pazarlama yılında dünya tahıl ticareti tahminini 469 milyon tona indirdi ve büyük ölçüde Ukrayna’daki savaş nedeniyle ve mevcut bilgilere dayanarak 2020/21 seviyesinden bir daralmaya işaret etti. Beklentiler Avrupa Birliği ve Hindistan’ın buğday ihracatını artırdığına işaret ederken, Arjantin, Hindistan ve ABD daha fazla mısır sevkiyatı yaparak Karadeniz bölgesinden yapılan ihracat kaybını kısmen telafi ediyor.
