Gebelik dönemindeki ineklerin doğum süreci, doğal bir süreç olmasına rağmen dikkatle izlenmesi gereken önemli bir süreçtir. Gebe inek doğum belirtileri özellikle düvelerin hareketleri diğer inekler ile olan ilişkileri gözlenmeli kızgınlık süreleri kontrol edilmeli 21 günlük kızgınlık süresi geçmiş ineklerin gebe olma ihtimali yüksektir.
En kesin sonuç yöntemi olan veteriner hekimin vulvasından eli ile veya ultrason ile kontrol ederek gebe olup olmadığını anlayabilir ve böylelikle daha doğru sonuçlar ile gebe inekler için uygun ortamlar hazırlanması ile kontrollü bir doğum sürecini uygun bakım ve beslenme altında gerçekleştirebilirsiniz. Böylelikle sağlıklı bir doğum ve sağlıklı bir sürü yönetimi sağlamış olacaksınız.
GEBE İNEK NASIL ANLAŞILIR?
İneklerin karınları, ilk aylarda çok belli olmada 5. aydan itibaren belli olmaya başlanmaktadır. Bazı genetik ve çevresel faktörlerde dolayı farklılık gösterebilir. Gebe ineklerin davranışları bazen değişebilir. Daha sakin veya daha durgun olabilirler.
Gebelik sırasında, inekler genellikle daha fazla yem ve su tüketirler. Bazı düvelerin meme uçları gebe oldukça şişer veya daha önce doğum yapmış bir ineğin gebeliği fark edildiğinde kontrollü sağım ile doğumdan yaklaşık 2 ay önce sağım yapılmamalı kuru döneme bırakılmalıdır.
En kesin yöntem, bir veterinerin muayenesidir. Veteriner, ultrason veya diğer yöntemlerle ineklerin gebe olup olmadığını belirleyebilir.
GEBE İNEKLERN DOĞUM BELİRTİLERİ
İnekler doğum öncesi birçok belirti gösterebilir özellikle düveler ilk defa doğum yapacakları için huysuz ve sinirli olabilirler. Bunun yanında çoğu gebe inek genellikle kuyruklarını kaldırır ve huzursuz davranışlar sergilerler. Doğum yaklaştıkça inekten su gelmeye başalar ve bu doğumun başladığını gösterir. Doğum, genellikle rahim kasılmaları ve bebeğin doğum kanalına ilerlemesi ile başlar.
İnekler genellikle doğum sırasında yatma pozisyonuna geçerler ve zorlanma belirtileri gösterirler. İneklerin hızlı nefes alması veya ayakları ile yeri eşelemesi doğum sancılarının arttığını ve doğumun yaklaştığının göstergesidir. İneklerin memeleri şişer ve dolgunlaşır. Doğum öncesinde meme uçlarından süt gelmeye başlayabilir.
Doğumu gerçekleşen inek rahatlar ve hemen yavrusunu ister. İnekler genellikle yavruyu yalamaya başlarlar. Bu, yavrunun temizlenmesi ve canlanması için önemlidir
İNEKLERDE ERKEN DOĞUM BELİRTİLERİ
İneklerin 40 aylık olan doğum süreçlerinden önce erken doğum olacak ise gebe inek kendini bu duruma hazırlamış olmalıdır. Gebe inek doğum belirtileri gözlenmeli ineklerin vulvasında bir genişleme ve sarkıklık ve memeleri normalden önce dolgunlaşmaya başlarsa veya doğum öncesi meme uçlarından süt gelmeye başlaması, doğumun beklenenden önce gerçekleşebileceğini gösterebilir. Ayrıca vulvadan akıntıların olması veya doğum sıvısının gelmesi doğumun yaklaştığını belirtmektedir.
BİR İNEK EN FAZLA KAÇ TANE DOĞURUR?
Büyükbaş hayvan çeşitleri 2 yaşında doğuma başalar ve her doğumdan sonra belirli bir dinlenme süresinden sonra tekrar kızgınlık dönemine girer ve doğum yapmaya hazır olur. İnekler hayatı boyunca çeşitli faktörlere bağlı olarak farklı sayılarda yavru doğurabilir.
İneklerin doğurganlık ve doğum kapasitesi, genetik, sağlık durumu, beslenme, çevresel faktörler ve bakım gibi birçok faktöre bağlıdır. Yanlış olan bir algı ise ineklerin her yıl bir buzağı doğurmasıdır. Bir inek her yıl bir yavru doğurmaz; genellikle bir yavru doğurduktan sonra bir dinlenme sürecine ihtiyaç duyar.
GEBE İNEKLERİN BAKIM VE BESLENMESİ
Gebe ineklerin düvelerden ayrılması ve beslenmelerine daha çok dikkat edilmesi ve rasyonlarının ona göre ayarlanması gerekmektedir. Gebe ineklerin bakımı ve beslenmesi, sağlıklı bir gebelik süreci ve sağlıklı yavru doğumu için oldukça önemlidir. Gebelik dönemindeki inekler, yüksek kaliteli yemlerle beslenmelidir. Çünkü hem laktasyon süresi devam etmektedir hem de kedine yetmeli ve bir yavru büyütmelidir.
Yemler, protein, enerji, mineral ve vitamin açısından dengeli olmalıdır. Gebelik ilerledikçe yem gereksinimleri de artabilir. İneklerin gebelik döneminde yeterli su alması çok önemlidir. Gebelik döneminde inekleri yeterli düzeyde vitamin ve minareli takviyesi yapılmalıdır. Bunlar, yavru gelişimi ve inek sağlığı için kritiktir.
Ayrıca bu beslenme yanında düzenli olarak bir veteriner hekim tarafından kontroller yapılmalıdır. İneklerin hijyenik koşullarda tutulması, enfeksiyon riskini azaltır ve gebelik sürecinin sağlıklı bir şekilde ilerlemesine yardımcı olur.
GEBE İNEKLERE HANGİ YEMLER VERİLMELİ
Her inek farklıdır ve beslenme ihtiyaçları çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir. Gebelik dönemindeki ineklere verilmesi gereken yemler, ineklerin sağlık ve yavru gelişimi için gerekli olan besin maddelerini sağlayacak şekilde dengeli olmalıdır.
Gebelik dönemindeki ineklere uygun yemler içerinde en önemlisi olan Kaba yemler, gebelik dönemindeki ineklerin temel besin kaynağıdır. Bu yemler arasında yonca, saman, silaj ve ot gibi yüksek lif içeren yemler bulunur. Bu yemler, ineklerin sindirim sistemini düzenler ve sindirim sağlığını korur.
Gebelik dönemindeki ineklere, yüksek enerji ve protein içeriğine sahip konsantre yemler verilmelidir. Bu yemler, mısır, arpa, yulaf gibi tahılları içerebilir. Bu yemlerin yanı sıra, her inek farklıdır ve beslenme ihtiyaçları çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir. Gebe inek yemleri hem annenin hem de yavrunun sağlığı için önemlidir.
Sonuç olarak gebelik dönemindeki gebe inek doğum belirtileri ve sağlıklı bir doğum süreci için dikkatli gözlem, uygun bakım ve beslenme önemlidir. Gebelik dönemindeki ineklerin doğum süreci doğal bir süreç olsa da dikkatle izlenmelidir. Özellikle, ineklerin davranışları ve diğer ineklerle olan ilişkileri gözlenmeli ve kızgınlık süreleri takip edilmelidir.
Ayrıca gebelik sürecinden sonra doğan buzağıların sağlıklı gelişimi hakkında detaylı bilgiler verdiğimiz “Buzağı Hastalıkları ve Tedavi Yöntemleri” adlı rehberimize de göz atabilirsiniz.
Yazan: Ziraat Mühendisi Cafer Aşar