BİTKİ ISLAHINDA CRISPR TEKNOLOJİSİNİN FAYDALARI NELERDİR?
Bildiğimiz ve sevdiğimiz yiyeceklerden bazıları düşündüğünüzden daha hızlı yok olabilir. Örneğin; çikolata 40 yıl içinde yok olabilir ve aynı şekilde portakallar da tehdit altında. Bunu önlemek için tarım dünyasında bir şeyler yapılmalı ve daha da önemlisi kitlesel açlığı önlemek için bir şeyler yapılmalı. Peki ne yapılabilir?
Tüm bu ikilemlerin tek yanıtı, genetiği değiştirilmiş organizmalarda (GDO’lar) yatmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü, GDO’ları DNA’larında doğal olarak meydana gelmeyen değişiklikler barındıran organizmalar (yani hayvanlar ve bitkiler) olarak tanımlamaktadır. Bu modifikasyonlar, zorlu koşullarda ömrü ve hayatta kalmayı artırarak tarım endüstrisinin karşılaştığı, azalan mahsul verimi gibi birçok sorunu çözebilir. “Doğal olarak oluşan” tanımı insanlar arasında farklılık gösterebilse de, CRISPR gen düzenlemesi bir tür genetik modifikasyon olarak düşünülebilir.
CRISPR TEKNOLOJİSİ İLE ÜRETİLEN GIDALAR
Mahsullerde CRISPR geni düzenleme yeteneği, değiştirilmiş gıdaların araştırılmasında ve üretiminde bir patlama ile sonuçlanmıştır. Uzmanlar, 5-10 yıl içinde CRISPR ile değiştirilmiş gıdaları tüketeceğimizi tahmin ediyor . Peki CRISPR teknolojisiyle üretilen gıdalar nelerdir? İşte hali hazırda üretilen ve üzerinde çalışma yapılan CRISPR mahsulleri:
- CRISPR kiraz domates: Aynı anda olgunlaşabilen daha büyük meyveler, daha yüksek C vitamini seviyeleri, bakteriyel leke hastalığına direnç , gövdeye daha iyi tutunan meyveler, tuza dayanıklılık.
- CRISPR kültür mantarı: Çabuk kararmayan ve raf ömrü uzun mantarlar.
- CRISPR pirinci: pirinçte mahsul verimini artırmak için geliştirilmektedir.
- CRISPR turunçgiller: Portakal ve benzeri turunçgiller Narenciye yeşillendirme hastalığı olarak da bilinen HLB tarafından yok olmanın eşiğindedir. Bu nedenle bu bakteri hastalığını önlemek için turunçgillerde CRISPR teknolojisi kullanılmakta ve çeşitli laboratuvar çalışmaları yapılmaktadır.
- CRISPR kakao: Kakao bitkisini hastalıklara karşı daha dirençli hale getirmek için yapılan çalışmalardır. Hala üzerinde çalışılmaktadır. Bu çalışma kakao bitkisinin gelecekteki yok oluşunun önüne geçebilir.
- CRISPR buğdayı: Gluten içermeyen buğdaylar üretmek, Çölyak Hastalığı olanların immünoreaktivite olmadan buğday çeşitlerini tüketmelerini sağlamak için üretilmiştir. Şu an da mahsuller deneme aşamasındadır.
Ayrıca gelecekte CRISPR teknolojisinin kullanılması muhtemel olan gıdalar arasında; elma, lahana, kahve, mısır, şaraplık üzüm, muz, soya fasulyesi, patates, pamuk, kanola, papaya, kabak, kavun, karpuz, yonca, şekerpancarı gibi meyve ve sebzeler de bulunmaktadır. Şu an da bu gıdalar araştırma sürecindedir.
CRISPR TEKNOLOJİSİNİN FAYDALARI NELERDİR?
Tarımda kullanılan CRISPR teknolojisi, insanların mahsullerini ve üretimlerini hedef alan düzinelerce tehditle mücadele etmeleri için güvenli bir yol sağlar. Bu tehditlerden bazıları önemsizdir, ancak düzeltilirse, çok daha yüksek gıda verimi ve daha az gıda israfı ile sonuçlanacaktır. Böylece kitlesel açlık da önlenecektir.
CRISPR teknolojisinin uygulanmasının tarım dünyasında çözebileceği başlıca sorunlar şunlardır:
1. ÇEVREYE DAYANIKLILIK
Hava direnci: Her büyüme mevsiminde, kötü hava koşulları nedeniyle birçok ürün kaybolur. CRISPR, bitkileri yağmura, rüzgara ve fırtınalara karşı daha dirençli hale getirerek sezon sonunda verimi artırmaya yardımcı olabilir.
Kuraklığa dayanıklılık: Çok fazla yağmura benzer şekilde, yeterli su olmaması birçok bitki ve hayvanın kaybolmasına neden olur. Kuraklığa dayanıklı organizmalar verimi artıracaktır.
Haşere direnci: Böcekler ve diğer haşereler birçok ürünü yok eder; Bir bitkinin genetik yapısındaki küçük değişiklikler, düzenli zararlıları nedeniyle zarar görmesini engelleyebilir.
Pestisit kullanımının önüne geçilmesi: Pestisitler aynı zamanda belirli organizmaları diğerlerini korumaya çalışırken zehirleyen zararlı toksinler salar. CRISPR ile, kullanılan böcek ilacı miktarını sonlandırabilir veya önemli ölçüde sınırlayabiliriz.
2. RAF ÖMRÜ VE BESİN DEĞERİ YÜKSEK GIDALAR
- Çürümeyen veya kararmayan ürünler: Amerika Birleşik Devletleri’nde satın alınan tüm ürünlerin neredeyse yarısı tüketilmeden önce çöpe atılıyor! CRISPR, mağazadan aldığınız ürünlerin raf ömrünü uzatır, ürününüz bozulduğunda daha fazla yiyecek alma ihtiyacını önleyerek paradan tasarruf etmenizi sağlar ve gereksiz yiyecek israfını azaltır.
- Daha iyi besin değeri: Besin değeri; CRISPR sebzeleri, meyveleri veya tahılları ile iyileştirilerek, insanların obezite ve diyabet gibi metabolik hastalıklarla savaşmasına yardımcı olur; Bu durumdan muzdarip olanlar, herkesin yiyebileceği gıdaları rahatlıkla tüketebilecek.
3. ALERJİK HASSASİYETİ OLANLAR İÇİN GÜVENİLİR GIDALAR
CRISPR teknolojisinin nihai amaçlarından biri de gıda alerjisi ve intoleransı olanların yemekten keyif almasına yardımcı olmaktır. Özellikle CRISPR teknolojisiyle üretilmiş yer fıstığının genetiği değiştirilerek alerjiye neden olan etkenlerden arındırılacak. Böylece fıstık alerjisine sahip bireylerin keyifle yer fıstığı tüketmesi mümkün olacaktır.
Aynı şekilde gluten alerjisine sahip bireylerin ve Çölyak hastalarının CRISPR teknolojisiyle glütensiz buğdaya erişimi daha da kolaylaşacaktır.
4. CRISPR SAYESİNDE TARIMSAL ÜRETİMİN KÜRESEL ISINMAYA KATKISI AZALACAK
Yüksek sıcaklıklardan kaynaklanan hayvan hastalıkları: Artan ortalama sıcaklıklar, alışkın olmadıkları koşullarda gelişemedikleri için çiftlik hayvanlarının hastalanmasına neden olur . CRISPR ile çiftlik hayvanları, daha yüksek sıcaklıklara uyum sağlayabilmesi için genetiği değiştirilebilir, bu da hayvanların ve ürettikleri diğer gıdaların (süt, yumurta vb.) artan kayıplarını önler.
Hayvanları insanlara bulaşan hastalıklardan koruyun: Genel hastalıklara ek olarak, küresel ısınma nedeniyle artan sıcaklıklar bazı patojenlerin daha kolay yayılmasını sağlar. Yaygın problemler arasında tüberkülozun inekler aracılığıyla bulaşması yer alır. Bu, bulaşı CRISPR tarafından sağlanan hastalık direnci ile önlenebilecek bir şeydir.
Yabani otların varlığı: Küresel ısınmanın neden olduğu bir başka sorun da, artan karbondioksit konsantrasyonları nedeniyle gelişen yabani ot türlerinin artması ve hayatı bize besin değeri sunan gıdalardan uzaklaştırmasıdır. Bitkilerin yabani otların varlığında ihtiyaç duydukları beslenmeye devam etmelerine yardımcı olma yeteneği, gen düzenleyici tarımın yardımcı olabileceği bir şeydir.
5. CRISPR TEKNOLOJİSİNİN İNSANLIĞA SOSYAL VE EKONOMİK FAYDALARI
CRISPR, geleneksel GDO’lara ve gen değiştirme süreçlerine kıyasla daha ekonomik olduğu için, küçük tarım çiftlikleri bu teknolojiden yararlanabilir. Bu aynı zamanda biyoteknoloji dünyasını tarım endüstrisi ile temas halinde tutabilir ve endüstri ile küçük işletme tarımı arasındaki topluluk ilişkilerinden faydalanabilir.
Ayrıca daha yüksek mahsul verimi ve daha güçlü, daha uzun ömürlü ürünler de dahil olmak üzere yukarıda açıklanan bu faktörlerin birçoğunun bir kombinasyonu, insanların taşıma kapasitelerine ulaştıklarında karşı karşıya kaldıkları kitlesel açlığın hafifletilmesine yardımcı olabilir.
