Agro TV ve Webagron’un ortak düzenlediği “Sürdürülebilir Tarım ve Gıda Zirvesi” #bountarım ev sahipliğinde Boğaziçi Üniversitesi’nde gerçekleştirildi. Türkiye’nin tarımda başta girdiler olmak üzere üretim maliyetleri, finansman sorunları, teknoloji, dijitalleşme, iklim krizi, gıdaya erişim, değişen dünya düzenin ülkelerin tarım ve gıdada korumacı politikaları, sürdürülebilirlik vb. konular ele alındı.
Tüm Dünya’nın sorunu haline gelen gıdaya erişilebilirlik, gıda daralması veya gıda kıtlığı olarak tanımlanan “gıda krizi” covid-19 pandemisi, iklim krizi, bölgesel çatışma ve savaşlarla daha derinleşti. Bugün dünyanın ortak gündemi; Rusya –Ukrayna Savaşı sürecinden ziyade Ukrayna ve Rusya tahıllarının tedarikinin sağlanamaması, ticaret konu olamaması e-tahıl arzında her ki ülkeye bağlı diğer ülkeler için “açlık” tehdidi oluşturması.
Yaşanan bu süreçte birçok ülke tarımsal desteğini arttırıp tarım ve gıda alanında yeni politikalar hayata geçirirken Türkiye nasıl konumlanıyor veya Türkiye nasıl konumlanması gerektiğini biliyor mu?
Birçok ülke tarımda proje, plan, strateji vb. konularında atılım içindeyken Türkiye’nin önü alınamayan girdi fiyat artışları, üretim maliyetleri, ithalat, döviz kuru gibi birçok olumsuz gerekçelerle tarımda üretimden kopuşu hızlanıyor.
“SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM VE GIDA ZİRVESİ”
Agro TV ve Webagron’un ortak düzenlediği “Sürdürülebilir Tarım ve Gıda Zirvesi” #bountarım ev sahipliğinde Boğaziçi Üniversitesi’nde gerçekleştirildi. Türkiye’nin tarımda başta girdiler olmak üzere, üretim maliyetleri, finansal sorunlar, teknoloji, dijitalleşme, iklim krizi, gıdaya erişim vb. konularının ele alındığı Tarım ve Gıda Zirvesi’nde alanında uzman gazeteci, tarihçi, yazar, finans sektörü temsilcileri, sivil toplum kuruşları, özel sektör temsilcileri gibi tarım, gıda ve ekonomi sektöründen birçok paydaş yer aldı.
Tarımsal Üretimde Verimlilik için Sürdürülebilirlik, Tarım İzini Sürenlerden Zirve Buluşması, Tohumdan Hasada Üretim Zincirinde Beklentiler ve Çözümler, Tarımdan Gıdaya Tedarik Zincirinde Yönetimler ve Çözümler, Sürdürülebilir Tarım İçin Gelecek Senaryoları ve Beklentileri isimli oturumlarla ve bireysel sunumlarla Türkiye’nin yeni dünya düzeninde tarımsal üretiminin devamlılığı ve kesintisiz gıda erişimi zirveye katılan moderatör ve konuşmacılarla ele alındı, mevcut sorunlara çözüm önerileri sıralandı.
İLBER ORTAYLI: PLANLI TARIM İÇİN TOPRAK, SU, BİTKİ ÖRTÜSÜ HARİTASI ÇIKARILMALI
Agro TV Haber Müdürü Merve Ekinci’nin modere ettiği “Tarımın İzini Sürenler” oturumunda konuşan Tarihçi, Yazar Prof. Dr. İlber Ortaylı; Türkiye’nin toprak haritasının olmadığını, en zengin arkeoloji ülkesi olmasına rağmen arkeoloji haritasının tamamlanmadığını, su haritası, bitki örtüsü, flora ve fauna haritasının olmadığını, ziraatın ezbere yapıldığını aktardı. Prof. Dr. Ortaylı, Türkiye’nin acilen toprak, su, bitki, flora ve fauna haritasının çıkarılmasının gerekliliğinin altını çizdi.
Gazeteci, Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım, Türkiye’nin bugün geldiği noktada ithalatı daha çok konuştuğunu, üretimin giderek azaldığını, üreticinin tarımdan özellikle küçük üreticinin tarımdan uzaklaştığını ve kırsalda önemli sıkıntılar olduğunu anlattı. Yıldırım, Türkiye’de üretirsek açık da kıtlık da olmaz dedi.
“TARIMA DÜNYA ÇERÇEVESİNDEN BAKIYORUZ”
Agro TV Turkey ve Azerbaycan CEO’su Doğan Başaran farklı ülkelerdeki Agro TV’lerle birlikte tarıma dünya çerçevesinde baktıklarını anlattı. Başaran, tarımda emtianın değerini henüz içselleştirmemişken tüm dünyanın Rusya- Ukrayna Savaş ile tarımsal ham madde tedarik ve yönetimiyle büyük bir krizle karşı karşıya olduğuna değindi. Tarımsal üretim, yönetim, gıdanın arz konusu ve raflara yansıyan gıda fiyat artışlarının ana akım medyanın en önemli gündemlerinden birini olduğunu belirten Doğan Başaran; “Tarımsal üretimde verimliliğiniz yoksa, planınız yoksa, sürdürülebilirliğiniz yoksa ve bunu bir sistem dahilinde ortaya koymuyorsanız kapıda her kriz yüksek enflasyon olarak geri dönüyor. Enflasyonu yönetmek için mali varlığınız yeterli değilse tüketicinizin mutsuz olduğu, kaygılı olduğu bir topluma dönüşüyorsunuz.” dedi.
Webagron Kurucu ortağı Özhan Türk “Sürdürülebilir Gıda İçin Bağımsız Adımlar” konuşmasında tarımın çıktısı olan gıdanın pandemiyle birlikte ne kadar önemli olduğunun bir kez daha farkında varıldığını belirtti. Sürdürülebilirlik kavramının insanları, politikacıları ve işletmeleri gelecek nesilleri hesaba katarak uzun vadeli kararlar almaya teşvik ettiğine değinen Özhan Türk; tarım ve gıdanın sürdürülebilirliğinin, romantik söylem olmaktan çıkıp eyleme dönüşüp, gündemden düşmemesi gerek bir konu olduğunun altını çizdi.
“KÖYLERDE İNSAN KALMADI”
Gazeteci, Ekonomist Meliha Okur moderatörlüğünde gerçekleşen “Tarımsal Üretimde Verimlilik İçin Sürdürülebilirlik” oturumda söz alan Feyz Çiftliği Sahibi, TÜSEDAD Başkanı, Çiftçi Sencer Solakoğlu;
Dünyada tarımda büyük bir devrim yaşandığı ancak Türkiye’nin bu devrimin içinde değil dışında, dışarından seyirci olduğunu söyledi. Sencer Solakoğlu, “Köylü köyünde mi kalmalı, şehre mi gitmeli, kırsal nüfus kırsalda kalsın ama köylü olmasın… Herkeste bir kafa karışıklığı var ve bu kafa karışıklığı öngörülmediği ve Avrupa Birliği müktesebatına sosyolojik değil sadece imzalarla uyum sağladığı için köyde insan kalmadı. Bugün çiftçinin yaşı 55’e geldi, gıdanın erişilebilirliği dar gelirliler tarafından imkansız hale gelmeye başladı. Üretime ihtiyacımız var ama hangi üretime ihtiyacımız olduğunu konuşmuyoruz.” dedi.
TARIM SEKTÖRÜ SİYASİ ARENADAN ÇIKARILMALI
Moderatörlüğünü Agro TV Ankara Temsilcisi Galip Umut Özdil’in yaptığı “Tohumdan Hasada Üretim Zincirinde Beklentiler ve Çözümler” oturumuna katılan Türkiye Tohumcular Birliği Başkanı Savaş Akcan “aç kalacağız” dedi. Ancak bunun üretim imkansızlığından değil azalan üretim kapasitesi ve ulaşılamayacak fiyatlamadan dolayı yaşanacağına değindi. Bunun çözülebilir bir sorun olduğuna değinen Akcan, Türkiye’nin gıdaya erişim sorununun üç büyük ayağı olduğunu, bu sorunun üreticiler, hükümet ve üniversitelerin (akademisyenler) bir arada olduğu üçlü yaklaşımla çözülebileceğini ifade etti. TÜRKTOB Başkanı, tarımın sektörünün siyasi arenadan çekilip, tarım politikalarının uzun soluklu politikalar olması gerekliliğine işaret etti.
ZİRVENİN SONUÇ BİLDİRİSİ
Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gökhan Özertan Sürdürülebilir Tarım ve Gıda Zirvesi’nin sonuç bildirisinde Türkiye’nin problemleri bürokratlardan ve politikacılardan çözmelerini beklerse, bu problemlere çözümün gelmeyeceğinin altını çizdi. Prof. Özertan, “Son elli yıldır tarımla ilgili aynı sorunlar konuşuluyor, bugün burada konuşulan konu başlıklarını derledim. Çiftçinin donanımı, verinin önemi, yüksek maliyetler, stratejilerin, planlı programlı hareket etmenin ne kadar önemli olduğunu konuştuk. Bu gidişatla bu konuların çözülmesi mümkün değil, çünkü sosyal, finansal vb. problemler var. Tarım sektöründe olduğu kadar karmaşık sorunları kısa sürede çözmeniz mümkün değil. Çözüm ne derseniz çözüm herkesin elini taşın altına koyması. Bugün özel sektörün, sivil toplum örgütlerinin, akademinin, üreticilerin çözümlerini dinledik. Herkesin bir araya gelmesi ve hükümet üzerinde bir baskı üretmesi gerekiyor.
Türkiye tarım ve gıda sektörleri 7,5-8 milyon kişiye ulaşan bir büyüklükte. Halbuki ülkenin nüfusu 85 milyonu geçmiş durumda. Biz tarımı konuşurken hep üretime, lojistiğe, finansmana ağırlık veriyoruz. Diğer tarafta ise 85 milyon tane tüketici var. Enerji ithalatı ve sektörün döviz kurlarına olan hassaslığından dolayı artan maliyetler birleştiği zaman tüketici fiyatlarına yansıyan çok ciddi bir enflasyon var. Dolayısıyla bütün paydaşların bir araya gelerek politika üzerinde baskı oluşturmaları gerekiyor. Tüketiciler olarak bizlere de rol düşüyor. Sektör değer zincirindeki 7,5 milyon paydaşın oluşturamadığı baskıyı tüketici olarak bizlerin oluşturabileceğini düşünüyorum.” dedi.
