WWF Doğal Hayatı Koruma Vakfı denizlerdeki plastik kirliliğini ele alan, oluşturduğu tehdit ve bulguları ortaya koya rapor yayımladı. Rapor kutuplardan en ücra adalara, deniz yüzeyinden en derin okyanus çukuruna kadar dünyanın plastik kirliliği ile karşı karşıya olduğunu aktarıyor. Raporda, her yıl 19 ila 23 milyon ton plastik atığının denizlere karıştığı tahmin edilirken, denizlerdeki plastik kirliliği 2050’ye kadar dört katına çıkacağı, 2100 yılına kadar mikroplastiklerde 50 kat artış görülebileceği belirtiliyor.
WWF Doğal Hayatı Koruma Vakfı “Denizlerdeki Plastik Kirliliğinin Denizel Türler, Biyolojik Çeşitlilik ve Ekosistemler Üzerindeki Etkileri”ni ele alan uluslararası düzeyde rapor yayımlandı. Yayımlanan raporla birlikte WWF hükümetleri, bu krizi önlemek için BM Çevre Asamblesi’nde plastik kirliliğine karşı küresel bir sözleşme kabul etmeye çağırıyor.
HER YIL 19 İLA 23 MİLYON TON ARASINDA PLASTİK ATIĞIN DENİZLERE KARIŞIYOR
Plastik kirliliğinin katlanarak artan bir hızla dünya genelinde tüm denizlere yayıldığı belirtilirken denizlerin içinde bulunduğu risk ile ilgili çarpıcı detaylar şöyle:
Kutuplardan en ücra adalara, deniz yüzeyinden en derin okyanus çukuruna kadar plastik kirliliği ile karşı karşıya. Her yıl 19 ila 23 milyon ton arasında plastik atığın denizlerimize karıştığı tahmin ediliyor. Bu atıklar büyük ölçüde denizel kirliliğinin yüzde 60’ından fazlasını oluşturan tek kullanımlık plastiklerden kaynaklanıyor. Denizlerdeki mikroplastik kirliliğinin yaratacağı ekolojik risklerin 21. yüzyılın sonuna kadar daha da ciddi ölçüde artması bekleniyor. Araştırmalar Grönland’ın iki katından daha büyük bir alanda kirlilik eşiklerinin aşılacağını gösteriyor. Plastik üretiminin 2040 yılına kadar iki kattan fazla, denizlerdeki plastik kirliliğinin ise üç kat artması bekleniyor. Bu durum 2050 yılına kadar denizlere karışan makroplastik miktarında dört kat; 2100 yılına kadar mikroplastiklerde 50 kat artışa yol açabilir.
PLASTİK KİRLİLİĞİNDE EŞİK DEĞER AŞILDI
Alfred Wegener Kutup ve Deniz Araştırmaları Enstitüsü tarafından WWF (Dünya Doğayı Koruma Vakfı) için hazırlanan “Denizlerdeki Plastik Kirliliğinin Denizel Türler, Biyolojik Çeşitlilik ve Ekosistemler Üzerindeki Etkileri” raporu, mikroplastik kirliliğinin yaratacağı ekolojik riskleri ortaya koyuyor. Rapora göre Akdeniz, Doğu Çin Denizi ve Sarı Deniz’in de aralarında olduğu kritik önemdeki birçok denizde, plastik kirliliği canlı yaşamı için tehlikeli olabilecek eşik değerleri aşmış durumda. Rapor, mikroplastik kirliliğinin ekolojik olarak tehlike eşiklerini aşarak türler ve ekosistemler üzerinde popülasyonların azalması da dahil olmak üzere olumsuz etkilere yol açabileceğini gösteriyor.
Raporun yazarlarından Alfred Wegener Enstitüsü Helmholtz Kutup ve Deniz Araştırmaları Merkezi mensubu bilim insanı Mine Tekman; “Bilimsel çalışmalar her boyutta plastiğin canlıların vücutlarına girdiğini ve bunun olumsuz etkileri olduğunu doğruluyor. Özellikle Akdeniz, dünyada en fazla kirletilen denizler arasında yer alıyor. Araştırmalar tehlike altındaki Akdeniz foku, orkinos, kılıç balığı, ispermeçet balinası ve pamuk balıklarına ev sahipliği yapan Akdeniz’de bu türlerin plastik yuttuklarını ortaya koyuyor. Ege Denizi’ndeki ispermeçet balinalarının %60’ının plastik yuttuğu tahmin ediliyor. Artık tüm dünyanın, kişisel tüketim tercihlerini sorgulaması gerekiyor. İklim krizini yönetmekte başarısız kaldık, plastik çöp krizini çözmek için hala şansımız var ve bu konuda başarısız olma lüksümüz yok.” dedi.
DENİZ KUŞLARININ %90’INI VE DENİZ KAPLUMBAĞALARININ %52’Sİ PLASTİK YUTUYOR
Raporun temel bulguların da ise bugüne kadar 2144 türün doğal ortamlarında plastik kirliliğine maruz kaldığı bildiriliyor. Bulgularda her türlü deniz canlısının plastik yuttuğu, gözlemlenen 297 türdeki incelenen etkilerde yüzde 88’inin olumsuz etkilerin görüldüğüne, deniz kuşlarının %90’ının ve deniz kaplumbağalarının %52’sinin plastik yuttukları tahmin edildiğine yer veriliyor. Ayrıca, plastik çöpler deniz hayvanlarında içsel ve dışsal yaralanmalara ve ölüme yol açabildiği ve canlıların hareket kabiliyetini ve büyümelerini kısıtlayabildiği, organizmaların besin almalarını güçleştirebildiği, bağışıklık sistemlerini ve üreme kabiliyetlerini azalttığı ortaya koyuluyor. Bulgular bununla da sınırlı değil, plastik kirliliği, iklim değişikliği nedeniyle tehdit altındaki mercanlar için ek bir tehlike oluşturuyor. Plastik atıklar boğulmasına, kırılmasına ve aşınmasına hatta bazen tüm resif sisteminin ölümüne neden oluyor. Mercanlar mikroplastik taneciklerini sindirdiklerinde ortak yaşam sürdükleri algler üzerinde de olumsuz sonuçlar ortaya çıkıyor.
WWF’TEN KÜRESEL SÖZLEŞME ÇAĞRISI
Deniz yaşamına yönelik bu yaygın ve giderek artan tehdide karşı küresel çağrı yapan WWF, dünya liderlerinin, Şubat sonunda düzenlenecek BM Çevre Asamblesi’nde (UNEA-5) denizlerdeki plastik kirliliğini durduracak, küresel ölçekte yeni bir BM Sözleşmesi’ni kabul etmesi ile önlenebileceğini söylüyor. Dünya genelinde 2 milyondan fazla kişi WWF’in çağrısına imza atarken, 100’den fazla küresel şirket, 700’den fazla sivil toplum kuruluşu ve BM üyesi ülkelerin 4’te 3’ünden fazlasını oluşturan, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 156 ülke de bu çağrıya destek verdi.