Tarımsal üretimi Sürdürülebilir kılmak için Ülke topraklarının hangi durumlarda olduğunu öğrenmek için toprak numunesi alma ve bu numuneler ile neler yapılabileceğini, toprağımızın sağlığını korumak için ne gibi önlemler almanız gerektiğini farkına varmalı fakat çoğu çiftçi toprak analizi nasıl yapılır, bilmiyor.
Çiftçiler toprak analizleri yaptırarak hücrelerin besin maddeleri, pH seviyeleri ve diğer önemli özellikleri belirleyerek bitki yetiştiricilerine hangi gübrelerin ve diğer biyolojik üreme anlamalarına yardımcı olur.
TOPRAK NEDİR?
Toprak, Dünya’nın yüzeyini kaplayan inorganik mineraller, organik madde, hava ve su karışımlarından oluşan bir doğal malzemedir.
TOPRAĞIN BİLEŞENLERİ NELERDİR?
Toprağın ana bileşenlerinin büyük bir kısmını Çakıl, kum, kil, mil ve tuzlar oluşturmaktadır. Toprağın bulunduğu bölgelere göre ve yapısına göre çakıl, kum, kil, mil ve tuz oranları değişiklik göstermektedir. Bu değişikliğe göre aralarında kalan boşlukları ise Su ve hava doludur. Havanın yoğunluğu suyun yoğunluğuna bağlıdır. Eğer su fazla ise hava azdır.
Toprağın yardımcı bileşenleri ise Mineraller, organik maddelerin yanında bitki büyümesine yardımcı olan elementlerde bulunmaktadır. Ayrıca Organik maddelerin en önemli parçalarından biri olan karbon bitki kalıntıları, organik maddeler ve diğer organik malzemelerden ayrılır. Karbon, toprak alışverişi ve biyolojik aktivite önemlidir.
TARIMSAL ÜRETİMDE TOPRAĞIN ÖNEMİ
Tarımsal üretimde sürdürülebilirliğin önemini yitirememesi için topraklarımızı korumamız gerekmektedir. Çünkü Toprak, büyüme ve beslenme için temel bir kaynaktır. Bitkilere gerekli besin seçeneklerini sağlar. İyi bir toprak yapısı ve drenajı, suyun aşırı parçalanmasını önler ve yüzeylerin kopmasının bozulmasını engeller.
Toprak, minerallerin depolandığı bir yerdir. Bu minerallerin toprakta varlığı, büyümenin ihtiyacının sağlanmasını bu mineraller temin eder. Birçok farklı mikroorganizmanın yaşadığı bir ekosistemdir. Bu mikroorganizmalar, toprak verimliliği için önemlidir.
TOPRAK ANALİZİ NEDİR?
Toprak analizi, bir toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik açıdan laboratuvar testleriyle belirlenmesi işlemidir. Bu analizler, toprakların tarım, bahçecilik, inşaat, çevre yönetimi ve pek çok diğer alanda kullanılabilir.
- Kimyasal Analiz: Kimyasal analizler toprak örneğinin pH seviyeleri, besin elementleri azot, fosfor, sıcaklık vb., tuzluluk, organik madde içeriği ve diğer kimyasal birimleri ölçer. Bu bilgiler, bitki beslenmesinin belirlenmesi için kullanılır.
- Biyolojik Analiz: Biyolojik analizler, toprakta bulunan mikroorganizmaların ve biyolojik aktivitenin varlığını ölçer. Bu, toprak ilişkileri ve organik madde ayrıştırma süreçlerinin sürdürülebilmesi için önemlidir.
TOPRAK ANALİZİ NE İŞE YARAR?
Toprak analizleri , toprak miktarının arttırılması , bitki beslenmesinin sağlanması ,toprakların korunması ve toprak konsantrasyonlarının belirlenmesi gibi farklı amaçlar için yapılabilmektedir.
Toprak analizi sonuçları, bitki özellikleri için önemlidir çünkü bu veriler, doğru gübreleme ve pH ayarlamaları yapılarak bitki verimi ve verimi artırmaya yardımcı olur.
TOPRAK ANALİZİ NASIL YAPILIR?
Toprak analizi nasıl yapılır? Tarlanın bir tarafından başlayarak zikzaklar çizerek 15-20 örnek alınır. Örnek alınan noktadan bitki, taş, tezek, parçaları temizlenerek. Vurgu veya bel ile. 30 derece şeklinde. Toprak kazılıp çukur oluşturulur. Çukurun temiz tarafından bir bel kadar örnek alınır. Tarla bitkileri için 0- 30 santim derinlikten alınmalı.
Alınan bu örnekler temiz bir torbaya veya poşete konur ve topraklar karıştırılır. Kesecekler, parçalanır. Bitki parçaları, taşlar temizlenir. Bu karışımdan 2 kg örnek alınır ve temiz bir torbaya konur. Torba üzerine gerekli bilgiler yazıldıktan sonra laboratuvara götürülür. Laboratuvarda 2 milimetrelik elekten elenerek 3 veya 5 gün, gün kurusu şeklinde kurutulur.
Kuruyan bu örnekten 100 g toprak örneği alarak üzerine saf su eklenerek macun kıvamına getirinceye kadar karıştırılır. Hazırlanan macun bir saat bekletilir ve kontrol edilir. Hazırlanan bu macundan. PH tayini , tuz tayini gibi ölçümler elde edilebilir.
TOPRAK ANALİZİNİN AŞAMALARI
Toprak analizinin aşamaları aşağıda listelenmiştir.
NUMUNE ALMA
Toprak numunesi alma işleminden önce hangi alanın toprak analizini yapmak istediğinizi belirleyin. Analizin almak istediğiniz alanın büyüklüğüne ve çeşitli bitki türlerine göre numune alma noktalarını belirlemelisiniz.
Toprak numunesi alırken alınan bölgeyi temsilen bir örnek almak için rastgele numune alma noktalarını seçin. Her numune miktarı için en az 0-30 cm derinlikte toprak örneği alın.
NUMUNE HAZIRLIĞI
Toprak numunelerini homojen bir şekilde karıştırın. Daha sonra bu karışımı analiz için kullanacaksınız. Numuneleri homojen bir şekilde karıştırıldıktan sonra etiketlerde aşağıdaki bilgiler yazılarak laboratuvara gönderilir.
- İli/İlçesi
- Köyü/Mevkii
- Tarla sahibi ve TC Kimlik No’su
- Bu yıl ekilecek bitki
- Numunenin alındığı derinlik
- Tarım şekli (sulu/kuru)
- Arazinin Ada-Parsel Bilgileri
LABORATUVARA GÖNDERME
Toprak numunelerinizi bir toprak analizi laboratuvarına almak için uygun bir laboratuvar seçin. Tarım bakanlıkları veya ilgili kuruluşlar konuda yardımcı olabilir. Numune torbalarını laboratuvar posta ile veya yerel bir temsilci aracılığıyla teslim edin.
SONUÇLARI YORUMLAMA
Laboratuvar, toprak numunelerinizi analiz edecek ve sonuçları bir rapor boyutunda sunacaktır.
Laboratuvar raporunu alınca, toprak pH’ı, besin maddeleri seviyeleri, organik madde miktarı ve diğer önemli etki hakkında bilgi edinme için raporları inceleyin.
Toprak analizine dayanarak, gübreleme, pH düzenlemeleri ve diğer toprak düzenlemeleri için gerekli adımları planlayın.
TOPRAK ÖRNEĞİ ALINMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
Toprak örneği alınmasında dikkat edilecek hususların en önemlileri örneğin doğru zamanda ve doğru yerlerden alınmasıdır.
- Dikkat edilmesi gereken hususların en önemlisi örnek alınmayacak yerlerdir. Bu örnek alınmayacak yerler. Yol kenarları, Kanal, Karık, Ağaç yakınlarından, Çift civar,. Harman yeri,
- Sap , saman ,Yabani ot Gibi Yakılan kısımlardan, Tarladaki gübre ve köstek yığınlarından Ve hayvanlara yataklık eden yerlerden örnek alınmaz.
- Donlu çamurlu ve rüzgarlı günler toprak örneği almaya uygun değildir.
- Tarlaya gübrenin verileceği tarihten en az 3 ay önceden toprak örneği alınmalı ve analizlerinin yapılması gerekmektedir.
- En iyi toprak örneği alma zamanı. Toprak rutubet şartlarının toprak işlemesini en uygun olduğu zamandır.
Sonuç olarak, Toprak analizi nasıl yapılır? Toprağımızın sağlık durumunu öğrenmek, doğru gübreleme ve bakım işlemlerini yapabilmek için arazinin toprak analizinin yapılması artık bir gereklilik haline gelmiştir.
Toprak analizleri için araziye bitkilerimizi ekmeden önce toprak numunesi alma işlemi gerekmektedir. Günümüzde çiftçilerimizi bilinçlendirerek toprak analizi yaptırmayı yaygınlaştırmak gerekmektedir.
Yazan: Ziraat Mühendisi Cafer Aşar