Domates, ülkemize Suriye ve Fransa üzerinden 19. yüzyılda gelen dünyada bahçe bitkileri arasında en önemli 3 bitkiden biri sayılan bir meyvedir. Türkiye domates üretimi açısından bakıldığında Çin, Hindistan ve ABD’ den sonra dördüncü sıradadır.
Domates içeriği bakımından A ve C vitaminlerince zengindir. Potasyum mineral kaynağıdır. Demir ve fosfor minerallerini de içermektedir.
Birçok bitkide karşılaşıldığı gibi domateste de yapılan bazı yanlış uygulamalar, aşırı soğuk veya aşırı sıcaklar gibi çevresel faktörler sonucu olumsuz durumlar ortaya çıkabilmektedir. Bunlardan biri de domatesin çiçeklerinin kuruması durumudur.
Peki domates çiçeği neden kurur, domateste çiçek dökülmesi nedenleri nelerdir diye soracak olursak bazı çevresel faktörler ve yanlış yapılan gübrelemeler domates çiçekleri neden kurur sorusunun cevabı olacaktır.
DOMATES NEDİR?
Domates nedir, domates Latince adıyla Solanum lycopersicum, patlıcangiller familyasına ait olan otsu bir bitkidir. Hafif odunsu bir gövdeye ve 10-15 cm kadar boya sahiptir. Tüylü yaprakları vardır. Sarı çiçekleri bir sap üzerinde 3-12 adet arasında olabilmektedir. Zengin vitamin içeriğine sahiptir. Domates dünyada olduğu kadar Türkiye’ de fazlaca üretilmektedir.
DOMATES BİTKİSİNİN HAYAT DÖNGÜSÜ
Domates tohumu kışın sonunda toprağa ekilir. Baharda tohum çimlenir, filizlenir. Büyüyüp geliştikçe bitki çiçek açmaya başlar. Zamanla çiçek olgunlaşır ve sarı renkli olan çiçek döllenmeye hazır duruma gelir.
Polenlerin rüzgâr sayesinde tozlaşarak dişi organa taşınması ile döllenme gerçekleşmekte ve zigot oluşmaktadır. Zigot gelişerek embriyoyu oluşturur ve embriyonun çevresinde besin depolanarak bir koruyucu kabuk oluşur.
Bu sayede tohum oluşmuş olur. Tohum oluştuktan sonra domates çiçeği yapraklarını dökmekte ve dişi organın yumurtalığı gelişerek meyveyi oluşturmaktadır. İlk olarak yeşil renkte olan domatesler büyür ve gelişir. Büyüyen yeşil renkli domatesler olgunlaşarak kırmızı renge dönüşmektedir. Domates bitkisinin hayat döngüsü bu şekilde olmaktadır.
DOMATES ÇİÇEKLERİ NEDİR?
Domates çiçekleri nedir, domateste çiçekler salkım şeklinde olmaktadır. Bir salkımda normal şartlarda 4-8 arası çiçek bulunmaktadır. Bir bitki vejetasyon dönemi boyunca optimum koşullarda ortalama 20 çiçek salkımı oluşturabilmektedir. Salkımlar gövdenin üzerinde almaşık biçimde dizilmişlerdir. Çiçekler gövdeye en yakından başlayarak açılmakta ve olgunlaşmaktadır.
Domatesin çiçekleri erseliktir. Beş adet düz, uzun veya mızrak şeklinde kıvrık başlarda taç yapraklardan daha küçük ama meyve tutumundan sonra büyüyen çanak yaprak bulunur. Olgunlaşmış domates meyveleri hasat edilirken sapıyla beraber üzerinde kalan kısmı çanak yapraklardır.
Salkımlarda her gün 1 veya 2 çiçek olmak üzere salkımın gövdeye en yakın olan çiçeğinden başlayarak çiçekler açmaktadırlar. Meyvelerin iyi bir şekilde gelişebilmesi için optimum şartların sağlanması gerekmektedir. 10 °C’ den düşük ve 38 °C’den yüksek sıcaklıklarda polen oluşumu düşmektedir. 18-26 °C’ler arası polenin çimlenmesi ve döllenebilmesi için en uygun sıcaklıklardır.
DOMATES ÇİÇEĞİ NEDEN KURUR?
Domates çiçeği neden kurur, domatesin çiçeğini dökmesine sebep olabilecek birçok faktör domates çiçekleri neden kurur sorusuna cevap olabilir. Domateslerin çiçekleri dökülüyor, domates neden çiçek döker gibi sorulara çözüm bulabilmek için sebep olan faktörleri tespit edip gereken önlemler alınmalıdır.
Domateste çiçek dökülmesi nedenleri, domates çevre koşullarına duyarlı bir bitkidir bu yüzden yüksek veya düşük sıcaklıklar, yanlış gübreleme gibi nedenler domates çiçek dökülmesi ve meyve oluşmasına engel olabilir. Çok fazla veya az nem, düşük veya yüksek sıcaklıklar, yanlış gübreleme, yetersiz tozlaşma gibi nedenler domates çiçek kurumasının nedenleri arasında yer almaktadır.
DÜŞÜK VEYA YÜKSEK SICAKLIKLAR
Yüksek veya düşük sıcaklıklar, domatesin sağlıklı şekilde gelişmesini, meyve üretmesini, polenin oluşmasını ve döllenmesini engelleyen durumlar ortaya çıkarmasına sebep olmaktadır. Sıcaklıkların 40 °C’nin üzerine çıkması 15 °C’ nin altına düşmesi domates çiçeği için zarar oluşturur. Aşırı soğuk ve aşırı sıcak havalar bitkiyi strese sokar.
NEM
Nemin az olması veya fazla olması domates çiçek dökmesi nedenleri arasında yer almaktadır. Nemin %70’lerin üzerine çıkması ya da %40’ların altına düşmesi çiçeklerin normal şekilde döllenmesini engeller. Nemli hava polenin kümelenmesine kuru hava ise çiçeklere yapışmasına sebep olur. Döllenme olması gerektiği gibi gerçekleşemezse çiçek kurur ve dökülür.
TOZLAŞMA
Yüksek ve düşük sıcaklıklar polen oluşmasında etkiliydi. Döllenmenin de gerçekleşebilmesi için tozlaşmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Arılar, rüzgâr ve hava sirkülasyonları tozlaşmanın oluşmasında etkili olan dış etkenler arasında yer almaktadır.
GÜBRELEME
Her bitkide olduğu gibi yanlış ve fazla gübreleme bitkiye zarar vermektedir. Domates çiçeğini neden döker sorusunun bir diğer cevabı da yanlış ve fazla gübrelemedir. Domateste özellikle fazlaca azot ihtiva eden gübrelerin kullanımı meyve ve çiçek yerine yaprakların büyümesine sebep olmaktadır.
SULAMA
Domates bitkisi nemi sever. Sulama, domateste çiçek dökülmesi nedenleri arasında yer almaktadır. Domatesin su noksanlığı yaşadığı durumlarda üst yaprakları kıvrılmaktadır. Su eksikliği çiçeklerde ve meyvelerde dökülmelere sebep olurken fazla sulama hastalıklara neden olabilmektedir. Düzenli ve programlı yapılacak sulama oluşabilecek olumsuz durumları önleyecektir.
DOMATES BAKIMI NASIL OLMALI?
Domates çiçeği neden kurur sorusuna cevap aradığımız yazımızda domates çiçeğinin kurumasına ve dökülmesine sebep olabilecek bazı durumlardan bahsettik. Peki domates bakımı nasıl olmalı?
Domates bakımında yukarıda bahsettiğimiz sulama, gübreleme gibi etmenler belirli bir program dahilinde düzenli ve eksiksiz uygulanmalıdır. Sıcaklık, nem gibi etmenler elden geldiğince optimal düzeyde tutulmalıdır.
Domates çiçekleri neden kurur sorusunun cevapladığımız yazımızda tozlaşma, gübreleme, sıcaklıklar, nem ve sulamanın domatesin gelişimindeki etkilerine değindik.
Sıcaklık ve nemin optimal düzeylerde tutulmasına, sulamanın düzenli uygulanmasına, gübrelemenin doğru zamanlarda yeteri kadar yapılmasına dikkat edilmelidir.
Ayrıca bu tarz içerikler ilginizi çekiyorsa sitemizde yer alan “Meyve Dökülmesinin Sebepleri Nelerdir?” adlı içeriğimize de göz atabilirsiniz.
Yazan: Ziraat Mühendisi Aslı Nur Kasa
