Zeytin pamuklu biti(Euphyllura olivina), ülkemizde bulunan zeytin ağaçlarına verdiği zararla bilinmektedir. Özellikle bahar aylarında zeytinde dikkat edilmesi gereken en önemli zararlılardan biridir.
Bu konuda yapılması gerekenler ise öncelikli olarak zeytin pamuklu biti mücadele yöntemlerini araştırmaktır. Meydana gelecek olan zararın önüne geçmek için zeytin pamuklu biti kimyasal mücadele ve zeytin pamuklu biti biyolojik mücadele yöntemleri iyi bilinmelidir.
ZEYTİN PAMUKLU BİTİ NEDİR?
Zeytin pamuklu biti erginleri 2-3 mm boyunda, gri sarı renkte iri ve yassı başlı, kırmızı gözleri bulunan hortumu sivri ve vücut yapısı olarak ağustos böceğini anımsatan bir zararlıdır.
Zeytin pamuklu biti yumurtaları genel olarak 0.3mm boyutlarındadır. Yumurtalar yeni bırakıldığında krem renginde olup zaman geçtikçe renk sarıya döner ve iki göz şeklinde lekeler belirir.
Genç larvaların renkleri yeşilimsi sarıdır. Genç larvaların boyutları 2mm ye kadar büyüyerek gelişmeye devam eder. Vücutlarında üretip dışarıya verdikleri çok ince ipliksi yapıdan oluşan mumsu bir madde vardır. Bu madde zeytin ağaçlarında kümeler oluşturarak pamuksu bir görünüm alır.
Ergin dişiler baharda ortaya çıkan zararlılar değildir. Kışı zeytin ağaçlarının kabuklarında bulunan çatlak veya yarıklarda, sürgün koltuklarında geçirirler. Erginler şubat ayı sonu ilkbahar başına doğru aktif hale geçerler.
Aktif hale gelen erginler hemen çiçek tomurcuklarına, tomurcuk saplarına hatta taze yaprakların iç yüzeyine orta damar kısmına yumurta bırakmaya başlarlar. İklim şartları uygun hale geldiğinde yumurtalar 3-4 günde açılmaya başlarlar. Zeytin ağaçları bu açılmayla beraber zarar görmeye başlar hale gelir.
ZEYTİN PAMUKLU BİTLERİNİN ZEYTİN AĞAÇLARINA ZARARLARI NELERDİR?
Zeytin pamuklu bitlerinin zeytin ağaçlarına zararları ülkemizde zeytin yetiştirilen tüm bölgelerde görülür.
Zeytin pamuklu biti, zeytin ağaçlarında çiçek oluşumundan meyve bağlamasına kadar verimi etkileyen birçok faktöre zarar vermektedir.
Zeytinde bulunan çiçek tomurcuk ve saplarının öz suyunu emerek bitkinin güçsüzleşmesine çiçek ve çiçek tomurcuklarının dökülmesine neden olur. Zeytin tomurcuklarının özellikle boğum aralarında pamuksu bir yapı oluşturur. Öz suyu emilen çiçek tomurcuklarında sararmalar görülür ve zamanla kuruyarak dökülür. Zararlı popülasyonu arttıkça orantılı bir şekilde verdiği zarar da artar.
ZEYTİN PAMUKLU BİTİ İLE MÜCADELE YÖNTEMLERİ
Zeytin pamuklu biti ile birçok mücadele yöntemi vardır. Zeytin pamuklu bitine karşı ilk yapılması gereken ise kültürel mücadeledir. Kültürel mücadele olarak da ağaç budaması doğru yapılmalıdır. Zeytin ağacının ortası açık kalacak şekilde dalların yanlara doğru açılması gerekmektedir. Bu sayede bütün dallar güneşten eşit bir şekilde yararlanmaktadırlar.
Sulama ve gübreleme işlemleri düzenli yapılmalıdır. Ayrıca budamadan kalan artıklar temizlenmelidir. Alınan bu önlemler zararlı popülasyonunu tamamen yok etmese de yayılış hızını yavaşlatmaya yardımcı olur.
Bir diğer mücadele yöntemleri ise zeytin pamuklu biti ile biyolojik mücadele ve zeytin pamuklu biti ile kimyasal mücadeledir.
ZEYTİN PAMUKLU BİTİ İLE BİYOLOJİK MÜCADELE YÖNTEMLERİ
Zeytin pamuklu biti ile biyolojik mücadele yöntemleri doğal düşmanları esas almaktadır.
1. PARAZİTOİDLER
- Aphytis spp. Hym.:Aphelinidae
- Psyllaephagus euphyllurae Silv.. Hym.:Encyrtidae
2. PREDATÖRLER
- Chilocorus bipustulatus L. Col.:Coccinellidae
- Pharoscymnus pharoides Marsh. Col.:Coccinellidae
- Cybocephalus fodori minor (E.Y.) Col.:Cybocephalidae
- Anthocoris nemoralis Fabr. Hem.:Anthocoridae
- A. minki Dohr. Hem.:Anthocoridae
- Orius niger (Wolf) Hem.:Anthocoridae
- Deraeocoris delagrrangei Puton Hem.: Miridae
- Heterotoma dalmatinum (Wgn.) Hem.: Miridae
- Campyloneura virgula (H.S.) Hem.: Miridae
- Myrmecoris gracilis (J. Sahlb.) Hem.: Miridae
- Myrmecoris coartatus (M-R) Hem.: Miridae
- Rexa raddai (Hölzel) Neur.: Chrysopidae
- Chrysoperla carnea Steph. Neur.:Chrysopidae
- Nagusta guedeli Kol. Hem. : Reduviidae
- Orius niger (Wolff) Hem. : Anthocoridiae
ZEYTİN PAMUKLU BİTİ İLE KİMYASAL MÜCADELE YÖNTEMLERİ
Zeytin pamuklu biti ile kimyasal mücadeleye başlamadan önce zeytin ağaçları kontrol edilmelidir. Ağaçlarda bulunan zararlı popülasyonu tespit edilir ve zararlının yoğun olduğu bölgeler ilaçlanır.
Zeytin pamuklu bit ilacı için bakanlıkça belirlenen ilaç ve dozlar kullanılmalıdır. İlaçlama için kullanılacak alet ekipmanlar hidrolik bahçe pülverizatörü veya motorlu bahçe pülverizatörü olmalıdır. Kullanılan ilaçların ağaçlarda bulunan pamuksu yapıya direkt olarak temas etmesi gerekmektedir.
ZEYTİN PAMUKLU BİTİ İLACI NE ZAMAN ATILIR?
Zeytin bahçesinde bulunan başka bir zararlı için ilaçlama yapılmışsa eğer zeytin pamuklu biti için tekrardan bir ilaçlamaya ihtiyaç duyulmaz. Eğer ilaçlama yapılmamış ve zararlı yoğunluğu fazlaysa zeytin biti ilaçlama zamanı, sürgün uçlarında pamuklanmalar oluştuktan 10 gün sonra başlayarak çiçeklenme dönemine kadar devam eder.