Çayır tırtılı, ayçiçeği tırtılı olarak da bilinen Loxostege sticticalis nedir, neden olur, özellikleri nelerdir? 10-12 yılda bir tarımsal üretim yapılan tarlaları istila eden çayır tırtılı hakkında bilinmesi gerekenler.
AYÇİÇEĞİNDE ÇAYIR TIRTILI NEDİR?
Çayır tırtılı bitki zararlısı olarak bilinen Crambidae familyasından bir güve türüdür. Çayır tırtılı Latincesi Loxostege sticticalis olarak bilinir. Genellikle papatyagiller familyasından sarı çiçekli bir tarım bitkisi olan ayçiçeğinde görülür.
ÇAYIR TIRTILI NEDEN OLUR?
Ayçiçeğinde çayır tırtılı olmasının sebebi yetişkin çayır tırtıllarının toprağa yumurtladığı larvalardır. Larvalar ilerleyen dönemlerde bitki sapına tırmanarak mezofil açısından zengin yapraklarla beslenir.
ÇAYIR TIRTILI ÖZELLİKLERİ NEDİR?
İlk olarak 1761’de Carl Linnaeus tarafından tanımlanan, bilimsel adı Loxostege sticticalis olan çayır tırtılı ergini kanatlarında beyaz, sarı şeritler ve lekeler olan açık koyu renkte bir güve türüdür. Kanat açıklığı 24-29 milimetre olup bulunduğu bölgeye bağlı olarak Mayıs’tan Eylül’e kadar uçar.
ÇAYIR TIRTILI NASIL ÇOĞALIR?
Çayır tırtılları yumurtalamayla çoğalan bir böcektir. Genellikle yabani bitkiler üzerine yumurtlarlar. İkinci ve üçüncü dönem larvalar beslenmek için bitki gövdesine tırmanarak yapraklarla beslenirler. Ardından pupa olarak da bilinen başkalaşım evresine geçerek kelebek veya güveye dönüşürler.
Loxostege sticticalis’in yaşam süresi 4 ila 20 gündür. Doğurganlık 3 ila 300 yumurta, maksimum 600 yumurta arasında değişir. Yumurtalar yaprağın alt tarafına, filizlere ve toprağa, gruplar halinde (2-3 ve daha fazla, bazen 20 yumurtaya kadar) veya tek tek bırakılır.
ÇAYIR TIRTILI ZEHİRLİ Mİ?
Çayır tırtılı zehirli mi? Aslında tüm tırtıllar zehirli değildir. Ancak dikenleri, tüyleri veya salgılı bir görünümü olan parlak renkli tırtıllar zehirli olabilir, dokunulmamalıdır.
ÇAYIR TIRTILI ZARARI
Çayır tırtılı zararlılığını genellikle 10-12 yılda bir meydana gelen nüfus artışı ve kitlesel üreme dönemlerinde gösterir. %60 verim düşüşü eğilimi gösterir, bazen %100 bitki tahribatına neden olur; ekonomik eşik 1 metrekare başına yaklaşık 10 larvadır.
Çayır tırtılı zararı özellikle tarımsal üretimi yapılan bitkilerde yıkıcı etkiye sahip olabilir. Ülkemizde İstanbul Balıkesir, Eskişehir ve Trakya’da çayır tırtılı istilası gözlemlenmiş şehirler arasındadır.
ÇAYIR TIRTILI ZARARLI MI?
Tarım zararlısı olarak sınıflandırılan ve bilimsel adı L. sticticalis olan çayır tırtılı tarımsal üretimi yapılan bitkiler için son derece zararlıdır.
Zarar verdiği bitkilerin köklerinden başlayarak yapraklarına kadar yiyen bu böcek ekonomik açıdan büyük kayıplara neden olmaktadır.
ÇAYIR TIRTILI HANGİ BİTKİLERE ZARAR VERİR?
Çayır tırtılı; şeker pancarı ile çok yıllık baklagiller (fasulye), ayçiçeği, bezelye, kenevir, mısır, ıspanak benzeri sebze bitkileri; arpa, buğday, sorgum ve patatese zarar vermektedir.
Bu böcek, 200’den fazla yabani bitki türünü istila ederek tarımsal üretim açısından büyük kayıplara neden olmaktadır.
ÇAYIR TIRTILI MÜCADELESİ
Ayçiçeği çayır tırtılı mücadelesi; kültürel mücadele, biyolojik mücadele ve kimyasal mücadele olmak üzere üçe ayrılır.
ÇAYIR TIRTILI İLE KÜLTÜREL MÜCADELE
Yabani otların imhası, çayır tırtılı ile en etkin kültürel mücadele yöntemidir, çünkü istilalar genellikle yabani otlu tarlalarda ortaya çıkar. Ayrıca çayır tırtılları pupa aşamasındayken toprağı ters çevirmek veya derin sürüm yapmak bazı pupaları öldürebilir.
Genellikle çayır tırtılı ile kültürel mücadele hasarı azaltabilir, ancak salgın yıllarında hasarı kontrol etmek zordur. Bu nedenle tedavi için kimyasal mücadele gerekebilir.
ÇAYIR TIRTILI İLE KİMYASAL MÜCADELE
Pestisitler çayır tırtılı gibi zararlıları öldürürken çevre kirliliği gibi sorunlara neden olabilse de, larvaları öldürmek için kimyasal mücadele gereklidir.
Larvalar, doymak bilmez beslenme aşamasından (dördüncü ve beşinci dönemler) önce kontrol altına alınmalıdır. Bunun için biyolojik larvasitler kullanılmalıdır. Larvaların toplandığı yerlerde topikal uygulama yaparak veya ana yapraklara kimyasal püskürtmek, mevcut başka bir yöntemlerdir.
AYÇİÇEĞİ ÇAYIR TIRTILI İLAÇLARI
Ayçiçeği çayır tırtılı ilaçları; organofosforlu ve piretroid insektisit türü ilaçlardır. Ayrıca çeşitli larvasitler kullanılabilir.
İLAÇLAMA ZAMANI
Çayır tırtılı ilacı ilk uygulama zamanı tırtılların yumurtadan çıkmasından yaklaşık on gün sonra, ikinci uygulama iki hafta sonradır. Yine de farklı özelliklere sahip pestisitler için uygulama reçetesi incelenerek uygun ilaçlama zamanı belirlenebilir.
İLAÇLAMA TEKNİKLERİ
Çayır tırtılı ilaçlama teknikleri; spreyleme, püskürtme veya topikal uygulamadır. Bu teknikler dışında farklı ilaçlama teknikleri de bulunabilir. Bu nedenle çayır tırtılı ilacını kullanmadan önce reçetesini okuyarak çayır tırtılı ilaçlama yöntemi hakkında detaylı bilgi sahibi olabilirsiniz.
