Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, çikolata, ayçiçek yağı, bisküvi, şekerleme, makarna ve buğday unu gibi temel ürünleri kapsayan hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektörü, 2025 yılının ilk 9 ayında 9 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi.
Miktar bazında düşüş yaşanmasına rağmen, artan birim fiyatları sayesinde sektörün gelirleri yükseldi.
ÇİKOLATA VE AYÇİÇEK YAĞI İHRACATTA ÖNE ÇIKTI
Sektör ihracatında ilk sırayı 971,7 milyon dolarlık hacim ve %61,7’lik artışla çikolata ve kakaolu ürünler aldı. İkinci sırada ise %16,6 artışla 790,4 milyon dolarlık ihracata ulaşan ayçiçek yağı yer aldı.
Ana pazar konumundaki Irak’a yapılan ihracat, %16,6 düşüşle 1,3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Buna karşılık, ABD’ye yönelik ihracat %38,8 artışla 647,9 milyon dolara ulaştı.
Sektörün diğer güçlü pazarları arasında Suriye, Cezayir ve Suudi Arabistan yer alırken, Almanya ve Birleşik Krallık Avrupa’da Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı ilk 10 ülke arasındaki konumunu korudu.
GIDA SEKTÖRÜ FİYATLARI DENGEDE TUTUYOR
TİM Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Sektör Kurulu Başkanı Ahmet Tiryakioğlu, gıda sektörünün yurt içi fiyatlarda dengeleyici bir rol oynadığını vurguladı.
Tiryakioğlu, “Eylül ayında gıda enflasyonundaki artış, büyük ölçüde taze meyve ve sebze grubundan kaynaklandı. Ancak hububat, bakliyat ve yağlı tohumlarda fiyat istikrarı korunuyor.” dedi.
Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) satış fiyatlarını makul seviyelerde açıklamasının ve piyasaya yeterli ürün arz etmesinin piyasa dengesine katkı sağladığını ifade eden Tiryakioğlu, “Bu adımlar hem üreticiye hem de tüketiciye güven veriyor.” değerlendirmesinde bulundu.
SÖZLEŞMELİ ÜRETİM MODELİ RİSKLERİ AZALTIYOR
Üretimdeki yüksek girdi maliyetlerinin verim artışını sınırladığını belirten Tiryakioğlu, gübre, akaryakıt ve lojistik giderlerinin azaltılması için destek mekanizmalarının güçlendirilmesi gerektiğini söyledi.
İhracat birim fiyatlarında %10’un üzerindeki artışın, Türkiye’nin gıda sanayisinde yüksek katma değer üretme kapasitesini gösterdiğini dile getirdi.
Tiryakioğlu, tarımsal üretimde sözleşmeli üretim modelinin önemine değinerek, “Çiftçi ile sanayici arasındaki iş birliği, üretim istikrarını ve sürdürülebilirliği güçlendiriyor.” ifadelerini kullandı.